ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ ΣΤΗΝ ΔΡΟΠΟΛΗ και ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ
ΣΤΗΝ ΔΡΟΠΟΛΗ και ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ

 

21η Μαρτίου: Η Εαρινή ισημερία ,με άλλα λόγια,ίσια η μέρα - ίσια η νύχτα .Από την επομένη η μέρα μεγαλώνει από λίγο - λίγο ως τις 21 Ιουλίου , πού θα έχουμε την μεγαλύτερη μέρα και την μικρότερη νύχτα του χρόνου, και πάλι από την αρχή .... Φαινόμενα που ο άνθρωπος παρακολούθησε εδώ και χιλιάδες χρόνια ,και από γενιά σε γενιά τα παρέδωσε,μαζί με τις προγραμματισμένες για κάθε εποχή αγροτικές εργασίες, τα έθιμα των εποχών με τις γιορτές τους κ.λ.π.

-Από τον ΜΕΓΑΛΟ καταγραφέα - λαογράφο της περιοχής Αργυροκάστρου (και όχι μόνο) Αλέξανδρο Χ. Μαμμόπουλο ,μεταφέρω,ένα ξεχασμένο σήμερα έθιμο της άνοιξης ,το οποίο είχε επιβιώσει από τα αρχαία χρόνια (με άλλη μορφή και σε άλλη ημέρα τότε )ως τις αρχές του 1950 στα χωριά της Δρόπολης . Σήμερα λίγοι τζομπάνηδες από τις γειτονικές περιοχές της Λιαμπουριάς ,ίσως και κάποιοι δικοί μας εξακολουθούν να το διατηρούν.Για εμάς τους Χριστιανούς της περιοχής είναι το έθιμο του Ευαγγελισμού , για τους Μουσουλμάνους είναι το έθιμο του Νεφούζη (14 Μάρτη ,πρώτη με το παλιό),για τα τουρκογιαννιωτόπουλα ,που γλώσσα τους είχαν την Ελληνική , αλλά και άλλες περιοχές της Ελλάδας και των Βαλκανίων είναι το έθιμο της Άνοιξης . Αλλά ας δούμε τι γράφει γι αυτό ο Α .Χ. Μαμμόπουλος.

Του Ευαγγελισμού

-Στην Ήπειρο βρέχει από το Σεπτέμβρη μέχρι τον Απριλομάη. Αυτές οι βροχές ετοιμάζουν τη βλάστηση ένα γόνατο στις 25 Μαρτίου , του Ευαγγελισμού. Τότε σ' όλα τα χωριά παιδιά αλλά και μεγάλοι βγαίνουν στους κήπους ,χώνονται μέσα στην πλούσια βλάστηση και κρατώντας κουδούνια και τροκάνια τα χτυπούν δαιμονιωδώς φωνάζοντας :

Φύγετε φίδια και γκουστερίτσες

γιατί έρχεται ο Βαγγελισμός και σας κόβει το κεφάλι

και το πετάει στον κήπο

-Μιά παραλλαγή (Δροπολίτικη) όπως την έχω ακούσει από τους γονείς μου είναι η εξής:

"" Φευγάστε φίδια ,φευγάστε γκουστερίτσες

κι έρχετε ο Βαγγέλης να σας κόψει το κεφάλι 

να σας κόψει το κεφάλι να το ρίξει στο ποτάμι.""

- Κάθε χωριό μπορεί να έχει την παραλλαγή του.... Εκείνο που μου είχε κάνει εντύπωση από τις διηγήσεις των δικών μου ήταν ότι κατά την διάρκεια της χαράξεως των συνόρων (1913-1921) ,την εποχή του σχολικού ζητήματος(1932-35),αλλά και κατά την Ιταλική κατοχή (1939 - 40) το έθιμο αυτό έπαιρνε εθνικό νόημα με αποτέλεσμα να μαζεύονται όσο πιο πολλοί και να ξεφωνίζουν τους στίχους (μαζί με τα κουδούνια)σε κήπους και μάντρες υπονοώντας τον εχθρό των εθνικών τους πόθων και όχι τους εχθρούς της φύσης.

                                                               ΤΕΛΟΣ

φίλ.Π.γ.

"λάχανα μαζέματα" (λ.μ.)

Ιωάννινα 

Μάρτιος 2014