φίλ.π.γ. : " λ.μ. ": Το Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου ή Μονή Γερμανού στην Λεσινίτσα -- του Βασιλείου Μπαρά.

~~ ΜΟΝΗ ΓΕΡΜΑΝΟΥ - Αγίου Αθανασίου.

** Βασιλείου Μπαρά :

"ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΛΕΣΙΝΙΤΣΑΣ"

" ΤΟ ΔΕΛΒΙΝΟ και οι γειτονικές του περιοχές" (Αθήναι 1966).

O βαρύς χειμώνας, ο δυνατός αέρας, ο χιονιάς, και ένα γέρικο δέντρο με βαθιά ρίζα, «λύγισαν» το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου, στην Κάτω Λεσινίτσα της Βορείου Ηπείρου, σε απόσταση μόλις 4 χιλιομέτρων από τα ελληνοαλβανικά σύνορα και τον Τσαμαντά Θεσπρωτίας.

Χτισμένο στην πλαγιά ενός λόφου το 1797, σύμφωνα με την επιγραφή που βρίσκεται πάνω από την είσοδο, το μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου είναι το μοναδικό σε όλη την περιοχή που είναι εξ ολοκλήρου αγιογραφημένο από τον «Λάζαρο και δύο μαθητές του εκ των Ανω Σουδενών Ιωαννίνων» (σημερινά Ανω Πεδινά).

Τα τελευταία δέκα χρόνια οι 70-80 κάτοικοι της Κάτω Λεσινίτσας έβλεπαν την καταστροφή να έρχεται και παρά τις προσπάθειές τους και τις συνεχείς εκκλήσεις τους στις τοπικές αρχές, τίποτα δεν έγινε και πλέον το μεγαλύτερο μέρος του μοναστηριού έχει καταρρεύσει.

Οι εξωτερικοί τοίχοι έχουν γκρεμιστεί, μεγάλο μέρος της οροφής, κατασκευασμένης από ηπειρώτικη πέτρα έχει υποχωρήσει, ενώ οι εσωτερικοί τοίχοι έχουν καταστραφεί και οι αγιογραφίες έχουν φθαρεί.

Τίποτα πια δεν θυμίζει την άλλοτε εντυπωσιακή εγγεγραμμένη μονή, ένα μεταβυζαντινό μοναστήρι που έχει ανακηρυχθεί μνημείο πολιτισμού από το αλβανικό υπουργείο Πολιτισμού.

Μέχρι το 1930 το μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου μεσουρανούσε ως χώρος θρησκευτικής και πνευματικής παράδοσης, καθώς στις εγκαταστάσεις του λειτουργούσε Κεντρική Αστική Σχολή και βιβλιοδετείο, διέθετε δύο νερόμυλους, σταβλικές εγκαταστάσεις και πολλά κελιά μοναχών, ενώ τρία μεγάλα γεφύρια που είχαν χτιστεί στην περιοχή, έγιναν με έξοδα της μονής.

-- Ακολουθεί το κείμενο του λογιωτάτου διδασκάλου από την Λεσινίτσα Βασιλείου Μπαρά (1887-1964) από την συλλογή κειμένων και ερευνών του , που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1966 με τον γενικό τίτλο "ΤΟ ΔΕΛΒΙΝΟ της Βορείου Ηπείρου και οι γειτονικές του περιοχές" με πρόλογο και επιμέλεια του μεγάλου Ηπειρώτη Λέανδρου Ι.Βρανούση .