φίλ.π.γ. : " λ.μ. ": Ξενοφών Γάμβας (1884-1971)-Ηπειρώτης αγιογράφος στην Αμερική .

Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2016

Ξενοφών Γάμβας (1884-1971)-Ηπειρώτης αγιογράφος στην Αμερική .

~ ~ Ξενοφών Γάμβας - Ηπειρώτης αγιογράφος στην Αμερική.

- - Σωφράτικα Δερόπολης 1884 - Fitchburg Mass. USA 1971.

===============================================

Ξενοφών Γάμβας 1884-1971.

==============================================

- Ήταν τις χειμωνιάτικες βραδιές ... μαζεμένοι γύρω από την σόμπα κι ακούγαμε από τους μεγαλύτερους διηγήσεις του τόπου τους και του καιρού τους ... ΄Αλλες φορές κάποιου του "έρχονταν" να "κουρδίσει" το γραμμόφωνο και να ακούσουμε καμιά "πλάκα" (= δίσκο)... μικρό το μουσικό "ρεπερτόριο" και έτσι πάντα έρχονταν η σειρά να ακούσουμε και τις "πλάκες" που είχε στείλει από την Αμερική στην αδερφή του και από μητέρα γιαγιά μου ο αδελφός της ο Ξενοφώντας ... "... απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής στην Πόλη ... έπαιζε και βιολί και είχε πολύ καλή φωνή ... πολύ καλός ζωγράφος και στην Αμερική που πήγε ζωγράφιζε εκκλησιές ...." Αυτά περίπου με συμπληρώματα και επαναλήψεις τα ακούγαμε κάθε φορά από την μάνα και την πολύξερη παπαδοκόρη γιαγιά Γιαννούλα ...

Στα 1988 μας έστειλαν οι συγγενείς από την Αμερική ένα 3/σέλιδο αφιερωματικό δημοσίευμα της τοπικής εφημερίδας της πόλης Fitchburg της Μασσαχουσέτης , πρωτοσέλιδο του κυριακάτικου περιοδικού της "Sentinel and Enterprice SPOTLIGHT".... Ακούσματα παιδικά τα διαβάζαμε τώρα σε εφημερίδα και μάλιστα αμερικάνικη ! .... Το δημοσίευμα αυτό είχε γίνει με την ευκαιρία αντιπροσωπευτικής έκθεσης ορθόδοξης αγιογραφίας προς τιμή του Ηπειρώτη αγιογράφου Ξενοφώντα Γάμβα στην " Currier Gallery of Art" του Μάντσεστερ της Νέας Αγγλίας.

Την ίδια χρονιά (1988) μετέφρασα κάποιο μέρος του δημοσιεύματος της αμερικάνικης εφημερίδας και με πολλά συμπληρώματα από τις οικογενειακές μνήμες έγραψα με την σειρά μου το δικό μου αφιέρωμα στον συγγενή , το οποίο δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 1988 στο τεύχος 144 του "Δελτίου Πνευματικής Ενημέρωσης" της "ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ" Αθηνών με πρόεδρο τότε τον Αλεξ.Μαμμόπουλο ... 1 ή 2 χρόνια προηγουμένως η δισκογραφική εταιρεία "Beyond Rembetica" σε δίσκο lp είχε συμπεριλάβει ένα από τα τέσσερα τραγούδια που είχε ηχογραφήσει με ανύπαρκτα βιογραφικά στοιχεία του. Το 2016 στον αφιερωματικό τόμο της Φιλοσοφικής σχολής Ιωαννίνων "Από την Άπειρο Χώρα στην Μεγάλη Ήπειρο" γίνεται αναφορά στην ζωή και την δράση του στην Αμερική στην έρευνα του Νίκου Διονυσόπουλου "ΗΠΕΙΡΩΤΕΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΣΤΙΣ 78 ΣΤΡΟΦΕΣ" (σελ.261-63).

Το αφιέρωμα που ακολουθεί είναι το δημοσίευμά μου στην "Η.Ε." το 1988 και οι φωτογραφίες από το οικογενειακό μου αρχείο.

φίλ.Π.γ. Ιωάννινα 11ος 2016.

========================================

Ο Παπα - Ευάγγελος Γάμβας στην Κωνσταντινούπολη (+1910).

Ο Ξενοφώντας Γάμβας το 1914 στην Βόρειο Ήπειρο Αγωνιστής της "Αυτονόμου"

Ο Ξενοφών Γάμβας στα τέλη του 1920 στην Αμερική

Ο Ξενοφών Γάμβας με την οικογένειά του. Αρχές της δεκαετίας του 1950.

"Ο Ξενοφών Γάμβας ....

.... στις 78 στροφές στην Αμερική 1929"

========

Περίπου στα 1929-30 ο βορειοηπειρώτης Ξενοφών Γάμβας (Σωφράτικα Δρόπολης 1886-Fitchburg Mass.U.S.A.1971),μαζί με άλλους Ηπειρώτες συστήνουν στις Η.Π.Α. μια δισκογραφική εταιρεία με το όνομα "Ο ΠΥΡΡΟΣ" - "PYRRUS".Στην σύντομη "ζωή",που είχε αυτή η δισκογραφική εταιρεία .ο Ξ.Γάμβας ,ηχογραφεί 2 δίσκους γραμμοφώνου (78 στροφών)με τέσσερα Ηπειρώτικα τραγούδια διασκευασμένα (στον στίχο και την μουσική)από τον ίδιο:την Δροπολίτισσα,την Βεργινάδα, τον Δραγάτη και την Πέρδικα. Στα τέσσερα αυτά τραγούδια τον συνοδεύουν ο Κ.Γκλαδίνης με κλαρίνο και ο Γιάνναρος με ακορντεόν και οι δύο προερχόμενοι από τον χώρο του ρεμπέτικου της Αμερικής.Ο ίδιος ο Ξ.Γάμβας τραγουδάει (τενόρος) και παίζει βιολί.Ο Ξενοφώντας Γάμβας ,γιος του παπα Ευάγγελου,τελειόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής στην Πόλη ,όπου και έμαθε μουσική,βιολί και την τέχνη της αγιογραφίας (το κυρίως επάγγελμά του στις Η.Π.Α.), είχε στείλει την δεκαετία του 1950 τους δύο αυτούς δίσκους στην αδερφή του Γιαννούλα Γιαννοπούλου ,γιαγιά μου από την πλευρά της μητέρας μου.Για χρόνια τους ακούγαμε σε γραμμόφωνο και "πίκ απ" σήμερα με την εξέλιξη της τεχνολογίας και από το διαδύκτιο ... το μοιραζόμαστε με όλους τους φίλους.Κάποιο από τα 4 τραγούδια του έχει κυκλοφορήσει σε LP και CD από την εταιρεία Beyond Rebetica. ΙΩΑΝΝΙΝΑ 3ος 2014 ------- Φίλ.Π.Γ.